Vrienden en familie, twee zaken die mij na aan het hart liggen.
Wanneer je te horen krijgt dat je neef is opgenomen omwille van zijn gedrag, stort je wereld in elkaar. “Zijn afwijkend gedrag past niet binnen de lokale gedragsnormen”, werd ons verteld.

Het fantasierijke gedicht Zo zei de dorpsgek van Hugo Claus is een gedicht om over na te denken. De dorpsgek, de absurditeit, de krankzinnigheid, een leven met kuilen en hobbels representeren de wanorde van mijn neef zijn leven. Woorden die worden uitgesproken door een dorpsgek en dus volgens velen geen betekenis hebben. Woorden die worden uitgesproken door iemand die de doos van Pandora vertegenwoordigt.

Zo zei de dorpsgek:

De heksen komen eraan, zij roeien met osseribben
in een zeef over de zee onder de maan.
Te laat om te weerstaan.
De donkerstekruipt tussen je dekens
zonder kleren aan,
wreed als een kat
met een dode muis tussen haar dijen (…)

Ik ben op zoek gegaan naar een tweede gedicht dat aansluit op de gebeurtenissen uit Zo zei de dorpsgek. In dit eerder concreet, persoonlijk gedicht zag ik mijn neef die als “dorpsgek” werd aangezien. Het vervolg op de gebeurtenissen uit dit gedicht waarbij mijn neef zijn leven verder leidt in een gesloten instelling. Ik vond Ontsnappen van Anna Enquist.

Ontsnappen

In de kooi van dag en nacht,
de kooi van de boodschappen,
blikjes bier, de betere baan.

In de kooi van het fotoalbum,
van de liefde. In de kunstkooi,
in de kooi van het weten:

Sta op, grijp de tralies,
haal de diepste adem en
scheur je hart uiteen.

11 maanden. 51 weken. 358 dagen. 8592 uren. 515 520 minuten. 30 931 200 seconden. Dat laatste heeft mij doen realiseren dat de realiteit van het moderne leven bikkelhard is. Het opnieuw inrichten van zijn sociale vaardigheden was de bedoeling. Pijn, donker, moeilijk en gesloten. Een paar losse woorden die een schuldgevoel opwekken omdat ik niet ben doorgedrongen tot zijn diepe kern.

Tot mijn verbazing heeft mijn neef de hoop nooit opgegeven. Het donkere gedicht Ontsnappen van Anna Enquist weerspiegelt de emoties die ik voel bij het terugdenken aan mijn neef.

Tot slot mijn stelling: Wanneer je je dieptepunt bereikt hebt is poëzie datgene dat je een sprankje hoop geeft.