Cogito
‘Oma, wat betekent dat?’, vroeg ik grofweg tien jaar geleden toen mijn oma en ik door metrohalte Coolhaven in Rotterdam liepen. Het muurgedicht Cool van Jules Deelder is concreet, maar doet mij toch denken. Denken over het leven, de hemel en de herinneringen die ik heb. Denken aan reisjes met de metro, naar Blijdorp of ja, de Coolhaven. Cool laat mij lachen. Het maakt mij voldaan.
Cool heeft een diepere betekenis. De hemel is hier, op aarde. Toch is de hemel subjectief, persoonlijk. Voor de één spiritueel of religieus, voor de ander concreet; een broodje frikadel of de Coolhaven. Dit denk ik. Ik denk te veel.
Uit Cool:
Haven of
heaven
scheelt maar
één letter
Vandaar dat
Coolhaven
voortaan Cool-
heaven heet
Wat hij niet kent vindt van Marc Insingel doet mij ook denken, echter zonder glimlach. De tekst is zwaarmoedig, diepgravend en veelzeggend. De tekst doet mij denken over de schapen in onze maatschappij. Bang voor het onwetende, vastgeplakt aan het vertrouwde. De tekst doet mij denken over mezelf, van ‘had ik dat maar gedaan’ of ‘wat als’. Toch word ik aangemoedigd: ‘hup, sla je eigen weg, doe iets nieuws. Ga naar Athos of Kazachstan, ergens hier ver vandaan’. Dit denk ik. Ik denk te veel.
Uit Wat hij niet kent vindt:
Het vreemde vindt hij lelijk.
Het lelijke maakt hem bang.
Iets waarvoor je bang
bent is gevaarlijk.
Vasthoudend aan de schone
schijn van het vertrouwde
wordt hij een wereld op zich.
Beiden doen mij denken, maar op een andere wijze. De één doet mij denken aan herinneringen, met een glimlach, de ander aan diepere betekenissen, aan dingen waar ik spijt van heb, maar het geeft mij ook moed. Over een tekst die mij niet aan het denken brengt, zou ik niet kunnen schrijven. Dit denk ik. Ik denk te veel.
En juist dat is poëzie. Poëzie doet mensen denken, brengt herinneringen en emotie op. Alleen als woorden mensen doen denken, zijn ze betekenisvol. Woorden die niets oproepen, die niets opbrengen om over na te denken, zijn ijdel en irrelevant. Poëzie is ook subjectief. Waaraan men denkt, hangt af van de tekst en de emoties, ervaringen en herinneringen die worden opgeroepen. De twee gedichten zijn, voor mij, dus echte poëzie. Want denken doe ik zeker. Te veel, wellicht?
Finis