Uitreiking Herman Divendal Award
Ter ere van de eerste voorzitter van de stichting In den Vreemde, Herman Divendal, heeft deze stichting de Herman Divendal Award ingesteld. Deze prijs wordt voortaan jaarlijks op 8 februari uitgereikt aan een bruggenbouwer tussen verschillende culturen, als een in memoriam aan de sterfdag van Herman Divendal (1948-2015). Dit jaar gebeurde dat voor het eerst.
Herman Divendal was een belangrijke steunpilaar voor vervolgde, gevluchte kunstenaars, een inspirerende persoonlijkheid, en een bevlogen en onvermoeibare bruggenbouwer met een oprechte betrokkenheid, menselijkheid en solidariteit.
In 2002 werd Herman bestuurslid van School der Poëzie. Tot aan zijn dood in 2015 bleef hij betrokken bij onze activiteiten. Tijdens de uitreiking hield onze artistiek leider Ilonka Verdurmen in het OBA theater onderstaande toespraak over ons geliefde bestuurslid.
DE BRUG
Voor mij is Herman Divendal – om met Anneke Brassinga te spreken –een onzichtbare vogel. Soms hoog in de lucht. Soms zit hij op mijn schouder en spreekt mij moed in. Soms hoor ik hem roffelen tegen het raam om mij op te stoken mij te verzetten tegen onrecht.
Een brug is een verbintenis tussen twee punten, maar een brug heeft nooit de vorm van een rechte lijn. Rechte lijnen belemmeren groei, woekering, wildheid, bloei.
Een brug is een boog, verankerd in een oever of een weg.
Een brug is het dak van het huis der ontheemden.
Een brug is de loopplank van de dromer, de standplaats van de visser, de zwijger én de route van de onderhandelaar.
Herman zat in het bestuur van School der Poëzie waar hij bruggen bouwde tussen mensen. Hoe deed Herman dat? Ik denk er nog vaak aan. Ik heb er van geleerd. Herman deed zijn verhaal door te luisteren, te vragen door er te zijn, door te vertellen over zijn eigen ervaringen en gedachten én altijd met een gedicht op zak, op zoek naar goede woorden voor wat hij wilde zeggen.
Woorden kunnen niet voorstellen wat ze betekenen
Ogen kunnen niet beschrijven wat woorden betekenen
Oren kunnen horen of niet horen wat woorden betekenen
Dit is een fragment van een gedicht van Zerhmina, een vmbo-leerling van het Wellant College uit Amsterdam. De notulen van 2009 begonnen met dit gedicht want - dankzij onze voorzitter Herman - begonnen de bestuursvergaderingen van School der Poëzie altijd met gedichten die de bestuursleden meebrachten.
Herman had hele goede oren om te horen wat woorden betekenen. Zelf las hij dan bijvoorbeeld een gedicht voor van Mies Bouhuys:
POINT OF NO RETURN
En ook als het zou kunnen
- de wind mee, een begaanbaar pad -,
loont het dan wel de moeite uit de woestijn
- want dat bezweer ik je, dat was het –
nieuwe woestijnen in te gaan?
Voor Herman loonde het altijd de moeite om die woestijnen te bezweren. Als ik aan Herman denk, zie ik hem staan bij de overvolle boekenplanken en kasten van Aida. Ik hoor hem vertellen hoe hij archiveert om zo een brug te slaan naar nu en later.
Als ik aan Herman denk, zie ik hem de openingen van tentoonstellingen organiseren door sprekers en kunstenaars met elkaar te verbinden die elkaar vaak nooit eerder hadden ontmoet.
Als ik aan Herman denk, zie ik mezelf voor het eerst een Perzische supermarkt binnenstappen om een ingrediënt uit het Midden-Oosten te kopen voor een verjaardagsgerecht voor hem.
Als ik aan Herman denk, denk ik aan alle boekjes die hij wist te maken om te behouden wat hij waardeerde en zichtbaar te maken wat het verdient om behoed en gekoesterd te worden voor komende tijden.
Als Herman een brug was, was hij een houten slenterbrug, met een stevige reling, over een kalme rivier, in een gebied met bomen en ritselende blaadjes. Geen ijzeren gevaarte dat razende auto’s torst of denderende treinen en soms toch nog wiebelt in de wind.
School der Poëzie is blij dat de Herman Divendal Award, een idee dat een jaar geleden werd geboren, inmiddels vorm heeft gekregen.
Herman Divendal beïnvloedt doen en denken van onze organisatie tot op de dag van vandaag.
Wij hopen dat de Herman Divendal Award de bruggenbouwers van deze tijd in een warm licht kan zetten.
Ilonka verdurmen
De eerste winnaar van de Herman Divendal Award is Sahand Sahebdivani. Sahebdivani is verhalenverteller, musicus, acteur en oprichter van Mezrab, een intercultureel podium aan de Veemkade.De jury bestond uit het bestuur van Stichting In den Vreemde aangevuld met de vrouw van Herman Divendal, Marianne Mooij, en zijn broer, Leo Divendal.
