Schrijfopdrachten bij actuele poëzie

xx
Titel
Schrijfopdrachten bij actuele poëzie
Voor
vo onderbouw
Thema
Dichters
Auteur
Ilonka Verdurmen, Mick Witteveen
Inspiratiebron
Dichters van de VSBPoëzieprijs 2006
Onderwerpen en activiteiten
Lezen en schrijven
Extra benodigdheden
Pen en papier
Tijdsduur
50
Ruimte-cadeau-reisgedicht

Lees het volgende gedicht van Martin Reints uit zijn bundel Ballade van de winstwaarschuwing. 
(Of lees het in een groepje hardop: elke voorlezer steeds een strofe, en zo rond.) 

Ballade van de winstwaarschuwing (Ayler-variant)

Buiten is het voortbewegen van de toeristen begonnen
met hun bagage op de rug en een fles water in de hand
en er komen nog een paar journalisten aan rennen

die haastig hun plaatsen innemen in het zaaltje
met de verspreid opgestelde tafeltjes
en een televisieploeg die alvast de sfeer aan het registreren is

als er drie heren het geïmproviseerde podium opstappen
en plaatsnemen achter twee aan elkaar geschoven tafels

waar een kleed overheen ligt om hun benen aan het zicht te onttrekken
en een tikt op zijn microfoon en

begint een praatje over het consumentenvertrouwen
terwijl een ander in zijn papieren zit te bladeren en
zich voorbereidt op de presentatie van een winstwaarschuwing

en zij tweeën en ook de derde
die de rest van de top van het bedrijf vertegenwoordigt
en ook de journalisten in de zaal
beschikken over een eigen fles water

zal ik een cello kopen
of een motor met zijspan?

begint een van de topmensen zich af te vragen
en zet zijn fles water aan de mond

neemt een slok en overweegt de eerste dingen
die deze vraag bij hem oproepen

er is een moment dat je 
opnieuw
je voormalige lievelingsmuziek ontdekt
dat is zoiets – bedenkt de man –
als voor de spiegel staan
en aan je jeugd moeten denken

hij tast met zijn linkerhand zijn rechterarm af

en nog eens
en voelt daarna of hij zijn agenda bij zich heeft

en terwijl hij de neiging onderdrukt
achterom te kijken naar de geprojecteerde kwartaalcijfers
en een overzicht van belangrijke gebeurtenissen

gaat er een duizeling door zijn hoofd

duizeligheid dringt er – wat is het –
rechtstreeks tot jezelf door
sneller dan het gehoor en het gevoel

van alles wat je bent ben je vooral je evenwichtsorgaan:

het besef dat je loopt of ligt of schommelt
dat je stilzit op een stoel
en je hoofd beweegt of niet beweegt –

het besef dat al je hele leven duurt
is het intiemste orgaan in je lichaam
dat overal is waar je bent

er scheurt een gek geworden cello door de straten

het lijkt wel of hij rondjes rijdt
en achter een klavecimbel aan zit
dat op de vlucht is geslagen

maar geen kans ziet weg te komen
daar gaan ze weer, daar komen ze weer, daar

gaan ze weer – het is niet moeilijk je voor te stellen
dat de voorbijgangers opzij springen
als een saxofoon en een trompet de heilige geest aanroepen

kun je je een duizeligheid van vroeger herinneren?
kun je – duizelig – je voorstellen niet duizelig te zijn?

hier zit ik dan
als je het – duizelig – zitten kunt noemen

de handen van de man schikken de papieren
een van de journalisten maakt een aantekening
een ander zet zijn fles water aan de mond

als muziekwater voedsel is, speel door
denkt de man

hier zit ik met mijn zijspan algemene boodschap
nu universele indianen en engelen in de microfoon kuchen

en schikt nogmaals de papieren

en schraapt zijn eigen keel
als iemand hem het woord geeft

de aanwezigen hem aanzien
en de camera de zaal aftast

om materiaal te verzamelen waarin
bij wijze van spreken
later zal worden geknipt.


Het is een filmisch gedicht over een persconferentie/aandeelhoudersvergadering, over mannen in pakken die flesjes water drinken, over een winstwaarschuwing en kwartaalcijfers, over verlangens en herinneringen. Bekijk het gedicht hoe er per strofe wordt in- of uitgezoomd. 

3
Stel je voor dat je in een ruimte moet zitten waar je je niet prettig voelt. Maak aantekeningen over wat je er ziet, hoort, ruikt. 

4
Herinner je dat je als kind een prachtig cadeau kreeg. Maak aantekeningen over dat cadeau. 

5
Herinner je een reis, een vakantie, een plek waar het goed was om te zijn. Maak aantekeningen. Gebruik je zintuigen. 

6
Schrijf een strofe van een regel of drie over de nare ruimte waar je aanwezig moet zijn. Gebruik concrete details om de sfeer van die vervelende ruimte op te roepen. 

7
Schrijf een strofe van een paar regels over je cadeau van vroeger. 


Schrijf een strofe van een paar regels met letterlijke uitspraken die in de nare ruimte worden gedaan. 

9
Schrijf een strofe van een paar regels waarin je je vakantieplek, je reis oproept. 

10 
Sluit je gedicht af met een regel die je al gebruikt hebt, of met een variant daarop. 

 

Een paar gedichten die op zo’n manier zijn geschreven: 

*

op de grijze vloer is te zien dat de bureaus zijn verplaatst
ertussen staan schotten met oranje randjes
planten schreeuwen om water naar te hoog gehangen kalenders

zacht leren witte hoge rijglaarsjes
met daaronder vers geslepen zilveren schaatsen

wij moeten met een reïntegratietraject aanvangen
hier beneden zit het arbeidsbureau, daar zijn wij niet van

ruw begroeide velden, lommerrijke paden
die uitkomen op duinen en hoger en hoger
mij eindelijk uitzicht op zee geven

*

tl-licht en een halogeenlamp
een ligstoel domineert de kamer
kunst aan de muur

een rood tennisracket
met witte snaren en een spanner

deze 1-43 moet vernieuwd worden
eerst het wortelkanaal

rode aarde met een waterput
pauwen, kippen en een merel
olijfbomen in bloei

eerst het wortelkanaal

*

witte wanden van een vergaderzaal 
kopjes schoteltjes lepeltjes thermoskannen 
elk koekje in een eigen papiertje  

op de kermis overal in mogen 
in de vliegtuigjes op de schommels 

wil niemand iets zeggen over de notulen
dan zijn de notulen bij deze aangenomen 

elke koe een eigen bel 
een eigen bel met een eigen geluid
het gerinkel van de bellen 

het geritsel van de koekjes 
het geritsel van de notulen 
het geritsel van de dames en heren

dan zijn de notulen bij deze aangenomen