Docent Ineke Holzhaus blogt over workshop Soldatendichters

Vanuit deze gedachte werd de workshop Soldatendichters ontwikkeld. Op het Amsterdams Lyceum dompelden leerlingen van 5 WVO zich onder in het hele pakket.



Een korte inleiding over de Eerste Wereldoorlog (in januari horen ze er meer over tijdens de geschiedenisles), ging vooraf aan de schrijfopdrachten die gekoppeld zijn aan gedichten die werden geschreven tijdens de oorlog in Nederland, Vlaanderen, Engeland, Duitsland, Frankrijk en Italië. Meestal waren de dichters zelf soldaat aan het front en schreven ze direct over hun eigen ervaringen.

Na het schrijven van hun eigen gedichten volgde de vertaalworkshop. Leerlingen vertaalden gedichten uit een buitenlandse taal naar het Nederlands, of uit het Nederlands naar een andere taal. Dit leverde prachtige resultaten op in het Engels, Frans, Spaans, Italiaans, maar ook in het Turks, Russisch en zelfs ontstond er een vertaling in het Latijn. De gedichten werden door de leerlingen individueel geschreven, bij de vertalingen werd er ook samengewerkt, dit alles ondersteund door dikke woordenboeken of woordenlijsten op het web. Uiteindelijk werden, in een afsluitend lesuur, de resultaten voorgedragen.

Lisa Cuesta Vatentin

Opgelost in werkelijkheid

De mens te machtig
doodt elkaar
doodt de vogels
de paarden
de planten
de vissen
onmogelijk onpartijdig
gedwongen oorlog
vluchten waarheen
versplinterd door angst
geheeld door haat
gevoelens opgelost
gevangen in dwang
verschil vervaagt
in het bloed van de machtige mens
 

Mo Schaap

Na de storm

Het inslaan van duizenden kogels als regen.
Tienduizend minuscule projectielen
Hun dodelijkheid verkregen door niets anders dan snelheid
Rondvliegend staal dat het pompen van ons hart doet stoppen

Granaatinslagen als donder
Met liefde vervaardigd door een vrouw
Beroofd van haar liefde
Met de inslag ontstaat een nieuwe weduwe

Zeus’ temperament als een flits aan de hemel
God’s wil wordt uitgedrukt in de doden
Of liegen wij tegen onszelf
Dit is mens tegen mens

Een zachte nazomerse zon slaat neer op de velden
Een Judaskus van de natuur
Want onder de zon is niets anders dan de dood
Want het veld is er niet meer

Robert Snellenberg

Van kou naar hitte

Een tunnel, een geluid
De trein van het futurisme, denderend over de ruggen van
de soldaten
Vechtend om een verloren land.
Nu verdrongen tot een vage herinnering, een overwoekerde
loopgraaf.
Dode gezichten, besmeurd met bloed van kameraden
Boem!
Vallende bommen, krijsende slachtoffers
Opgeofferd voor een loos doel.
De kou kruipt omhoog en dan…
De hitte van het mosterdgas.

Chaheed Chekhchar

Middernacht; de reuzen gaan op jacht:
‘Ein zwei drei!’
Marcherend en vloekend slepen ze terreur achter zich aan.
Vrouwen zoekt uw kind want de reuzen zijn op jacht.

Verslagen maar toch nog hoop, ‘het volk staat op.’
‘Un deux trois.’
Strijdend en brullend is de hoop nabij.
Mannen zoekt uw geweer want het volk is opgestaan.

Zegevierende kreten in de doorlopen straten.
Mannen en vrouwen, hijst u vlag!
Want het volk is opgestaan.

Ezra van der Schaaf

Een zacht bed

In slow motion zie ik haar vallen
bloed druipt naar beneden
lijken
overal om haar heen
ze wordt gevangen door een zacht bed
een zacht bed van lijken

De stank verspreidt zich
in de lucht gevuld met stank
een schreeuw
een meisje rent over een zacht bed
een zacht bed van lijken

Tim Castellón Arjona

Soldaten

Het rook er verschrikkelijk, maar toch roken ze niets.
Hun ogen waren open, maar toch zagen ze niets.
Het geluid was oorverdovend, maar toch hoorden ze niets.
De kou was snijdend, maar toch voelden ze niets.

De situatie was confronterend, maar toch confronteerde hij niet.
Er zit gas in hun ogen, maar toch tranen ze niet.
De kogels werden geschoten, maar toch raakten ze niet.
De tijd was gekomen, maar toch kwam hij niet.

 
Sonja Verhoeven

Stel je voor

Je staat in het vieze donkere graf
De enige weg is de lange weg vooruit
Vooruit met vechten
Vooruit dat grote, enge, onbekende gebied in
Rusten is geen mogelijkheid
En opeens…
Van een leven zo jong als dat van een kind
Naar een angstaanjagende stilte
Zo stil als de leegte hijzelf
De dood

door Ineke Holzhaus