Kasteeljuweel 'Dicht je rijk' najaar 2019
Op dinsdag 10 december 2019 verzamelden zich 21 jonge dichters en dichteressen uit de tweede klassen van het Comenius College in Hilversum in de Ridderzaal van het Muiderslot. De kaarsen in de kroonluchters waren aangestoken, zakjes chips verorberd in de Kazemat, en menigeen gierden de zenuwen door de keel. In oktober schreven ze hun gedichten op het slot onder leiding van poëziedocent Jacques Brooijmans en voor velen van hen was het het eerste gedicht van hun leven.
De jury bestond uit Mart L’Ami namens het Muiderslot, dichter Mustafa Stitou en Ilonka Verdurmen namens School der Poëzie. Kasteelheer Jeroen van Schie vertelde over zijn eerste kennismaking met het slot en Jos van Hest legde uit wie Hooft was op het schilderij over de Muiderkring. Op een wiebelige zeepkist droegen de jongeren voor. Hun supporters in de zaal klapten, filmden en fotografeerden dat het een lieve lust was.
Er ontsponnen zich boeiende gesprekjes over poëzie.
Gedichten hoef je niet helemaal te snappen om ze te kunnen waarderen. “Wie weet wat de rozen allemaal hebben meegemaakt” schreef Liz en dit soort vragen kunnen in een gedicht worden gesteld. In haar gedicht zijn de zielen die in het kasteel hebben geleefd de wortels van de aarde. Fiene begreep dat de planten in de moestuin het water uit de lucht zo waarderen ‘dat ze erbij gaan zingen’. Niels had van te voren nooit gedacht dat hij een gedicht zou kunnen schrijven. “Ik ben eigenlijk niet zo’n dichter en vond het raar dat ik überhaupt hier was.” Toch schreef hij een gedicht over een dichter die kaneel hoort kraken en de ‘brandende peper op zijn tong’ proeft.
Wietse hoort thuis in zijn bed de regen op het dak tikken en beschreef dat regen rustgevend kan zijn en ‘ik hoor weleens het geroezemoes van de regen’ . Toch zag hij dat in de Warmoeshof alles ‘gerot en bedaard’ was door diezelfde regen. Elias las een bijzonder gedicht over de stilte na een aanval, de stilte van de dood. De stilte die eerst een vriend is omdat de aanval voorbij is maar dan ontstaat het besef wat de stilte eigenlijk betekent ‘alles rood van bloed’. Senna’s gedicht was vol leven: ‘Het leven is een jonge meiboom’, ‘een blauwe monnikskap / een rood peperboompje / zingend in de wind.’ Skip schreef over de Ridderzaal: ‘De tafels dansen / de stoelen staan stil / Ik hoor ze sissen’. Er waren ook vrolijke gedichten zoals van Lisa over vogels die de hemel blij floten en meisjes die de wereld rond dansten. Sicco las een tweestemmige versie van zijn gedicht samen met Jos van Hest: ‘een echo over het land die zegt: geniet’. Colman bedacht voor zijn gedicht een slang, iets wat er niet is maar wel zou kunnen zijn: ‘De slang bijt het licht’.
Mustafa Stitou droeg drie gedichten voor, één over een borstbeeld van een Romeinse keizer dat hij had gezien ‘ik wilde vluchten en ik wilde blijven’, één over de koe Doortje die droomt van Zwemmend rivieren oversteken?/ Onder de sterrenhemelen slapen /
En 's winters een mantel dragen / Van sneeuw? en één over een orakel dat wacht zonder te verwachten.
Nadat alle gedichten waren voorgelezen mocht het publiek zijn stem uitbrengen en was er een korte pauze met Turkse broden en tapenades in de Taveerne.
De jury worstelde achter een rood fluwelen gordijn aan een keukentafel. Een hartverscheurende strijd. Zoveel bijzondere en mooie gedichten en maar drie prijzen!
Gelukkig bracht het publiek uitkomst. Er waren drie publieksprijzen beschikbaar en daar hoefde de jury alleen maar de uitgebrachte stemmen voor op te tellen. De gedichten die door het publiek waren gekozen, stonden ook hoog op het lijstje bij de jury. Het gedicht ‘Op de top’ van Luca waardeerde de jury om het beeld van de ophaalbrug die gedachten tegenhoudt. Er wordt in het gedicht echt iets overwonnen. De jury was ook blij met het zelfvertrouwen van Joy die moeiteloos koos voor wonderlijk mooie woorden als ‘jij in alle glorie / beroerend m’n onschuldig oog’ en Seamus die in zijn stijl bewust anders wilde zijn dan de rest en koos voor korte regels met 1,2 of drie woorden en prachtig voorlas met een hele mooie timing.
Zo wonnen:
OP DE TOP
Op de top van de wereld zijn
maar bang om te vallen
eenzaam in een kasteel vol mensen
je hebt zo een groot terrein
maar je weet niet waar je naar toe moet
tuinen vol met ideeën
ophaalbrug om je gedachten tegen te houden
een heer maar machteloos
op de top van de wereld
maar je zo laag voelen
licht maar blind zijn voor je omgeving
tot hij of zij aan kwam lopen
langzaam werd het helder
de schilderijen komen tot leven
de open haard is weer eens warm
de gordijnen zijn voor me open gegaan
op de top van de wereld
en ik kan alles aan
Bron: binnenplaats
Luca Tawfek (2HV2)
1e Publieksprijs
‘IN DEN STILLEN VAN ‘N AFSCHEIDSGROET’
’t was een voorjaar
blik uit ’t venster
jij, in alle glorie
beroerend m’n onschuldig oog
’t is wonderlijk
niet waar
hoe tijd vloog
en ’t einde van uwen dagen
naderbij schreed
En op ’n hete nazomerdag
zag ik je weer
Vanuit m’n venster
haastend mezelf naar beneden
was jij al heen ginds
maar bevroren in ’n bries
hingen de woorden die je beloofde nooit te spreken
Vaarwel liefste, tot in de pruimentijd
En ’t stillen van de dageraad
Bron: binnenplaats
Joy Ruijmgaart (2G2)
2e Publieksprijs
ANGST
Bloem
bloem woont
bloem woont ver
ver weg
verward
verward omdat
omdat angst
omdat boos
boos
boos op wat
op mezelf
op niemand anders
waarom
waarom wel
waarom niet
bloem
bloem maakt
maakt mij blij
blij
waarom wel
waarom niet
waarom niet
Bron: tuinen
Seamus McGrane (2MH4)
3e Publieksprijs
En dit was de keuze van de vakjury. De eerste prijs was voor Nikita de Rijk. Zij ging heel zorgvuldig met de taal om en voegde bijvoorbeeld weloverwogen ‘De’ toe aan de titel van haar gedicht. Haar gedicht spreekt tot de verbeelding en zit vol raadsels. Ook verwerkt ze de namen die ze aantrof op de bordjes van de Kruidhof op een spannende manier in haar gedicht door ze confronteren met een stem die opeens klinkt. Haar gedicht is suggestief en verrassend.
DE WANDELING
Het is maar een wandeling
rustig langs de stroom
De zon schijnt door de bomen
Van het ene op het andere moment
is de rust voorbij
Al mijn energie zakt weg
Eens was ik zo scherp en vol pit
Nu lig ik daar langs de oever
Ik proef de kruiden op mijn tong
duizendblad, moederkruid, vossenbes
De smaken van brandend naar droog
‘Rustig maar,’ zegt de stem,
‘Het is al klaar.’
Bron: Kruidhof
Nikita de Rijk (2G1)
1e Prijs Vakjury
De tweede prijs is voor Younes Zeraouli. Hij laat in zijn gedicht zien dat in poëzie alles kan. Een kast kan kijken naar de tafel. Zijn gedicht heeft ritme en hij speelt met klank en laat ons zijn ‘k’s’ proeven. Hij schenkt moed in aan tafel en bezingt de frisheid en de smaak van het woord.
DE EETZAAL
De kast kijkt naar de tafel
kijkt naar het schilderij
het schilderij staart naar buiten
wat ziet het schilderij?
Een klok
De eeuwigheid van de klok
De eeuwigheid van het woord
De moed, de frisheid en de smaak
van het woord
Het schilderij kijkt naar het glas
Het glas is vol
Het bord is leeg
We schenken moed in aan tafel
Bron: eetzaal
Younes Zerouali (2MH4)
2e Prijs Vakjury
De derde prijs is voor Jesslin-Joy met haar gedicht over weten en voelen en twijfelen. In haar gedicht verlangt ze naar alles, zelfs naar een bittere smaak maar ook naar een zoete tinteling. ‘Liefde is niet iets wat je weet’ beseft zij in haar energieke regels die onherroepelijk leiden naar een slot waarin ze het zeker weet én betwijfelt.
VERLANGEN
Ik verlang naar alles, naar alles met
een bittere smaak, een smaak die je
je niet kunt voorstellen, ik verlang naar
de zoete tinteling in mijn lichaam
smaak samen met tinteling is alles
wat ik ken, ken ik wel mijn tinteling
liefde is niet iets wat je weet
weten voel je in je lichaam
maar voel je wel wat je weet
moet ik aan mijn liefde twijfelen
of weet ik niet wat ik betwijfel
ik weet het zeker ik verlang naar
jou, ik voel het in de lucht in het water
ik voel het in alles wat ik weet, voel
en betwijfel
Bron: Kruidentuin
Jesslin-joy de Bondt (2HV3)
3e Prijs Vakjury
Tot slot was er veel applaus en er waren vrolijke oranje rozen voor alle dichters.
Ilonka Verdurmen
School der Poëzie
11 December 2019
Met dank aan Jan ter Heide voor de foto’s.
